په مزار به دې تياره وي پس له مرګه
په انوار چې لکه شمع مستعيرې
نوټ—-
د شيدا د تفصيلې شرحې په دويمه برخه کښې کار کوم نو دا شعر يې مخې له راغلو — ورته لږ اودريدم او زړه مې وغوښتل چې خپلو مينه والو سره پرې هم څو خبرې وکړم–
وضاحت—-
په دې شعر کښې د توجه مرکز –مستعيرې– توری دی–چې اصل کښې — مستعير يې– دی يعنې مخاطبه ده– مستعير عربي ده– پور اخستونکي ته وايي— مستعار قرض يا پور ته وايي—استعاره توری هم له دغې مستعار نه جوړ دی چې هلته ورته –مستعار له — وايي يعنې چا د پاره قرض شوی نوم —
شيدا وايي چې د شمې نور انوار يا رڼا هم مستعار ده–يعنې کله چې محفل راجوړ شي نو شمع بله شي ګنې هسې يې رڼا نه وي—بل دا چې رڼا صرف د شمعې په سر وي– د شمعې لاندې د وجود برخه تياره وي— لکه د ډيوې د پاره چې محاوره ده چې –د ډيوې لاندې تياره—يا اردو کښې وايي چې –چراغ تلے اندهيرا– ګويا شمع چې ولاړه وي نو مثال يې د کوم مزار د ګنبد غوندې وي– او په مزار کښې هم پورته خو شمعې بلې وي او رڼا وي خو لاندې پکښې تياره وي— او دا هم چې په بد نصيبه مزار کښې پورته هم څوک شمعې نه بلوي نو ځکه تياره وي— دا هر څه ولې– دا ځکه چې شمع پخپله ځان رڼا کولی نه شي— رڼا کيدل يې محفل ته محتاج وي يا نورو خلقو ته محتاج وي — ګويا رڼا يې مستغار وي ځکه شمع مستعيره وي–بل خوا د شمعې مثال د هغه مزار وي چې پورته خو رڼا وي خو لاندې برخه يې بيا هم تياره وي—ګويا شمع په خپله رڼا کښې مستعيره وي–
دغه مشاهده شيدا انسان د پاره هم راوړي او وايي چې پس له مرګه به دې په مزار تياره وي که لکه د شمعې مستعير يې يعنې خپل فطري صلاحيت قابليت او د حسن اخلاق رڼا نه لرې–په دنيا کښې په ژوند هم هيڅ جوهر نه لرې — د بل په اډاڼو ژوند کوې او د دروغو د خپل اهميت لاپې کوې نو بيا خو ته هم په انوار کښې لکه د شمعې مستعير شوې ځکه د مرګ نه پس به دې په مزار کښې ښکته هم تياره وي او پورته هم–
دې ته هم غور وکړئ چې د مرګ او مزار توري شيدا څومره په کمال راوړي دي— د مستعيرې شمعې مړه کيدل او ورسره تياره کيدل— بل خوا د بې صلاحيته انسان مړه کيدل او په مزار کښې يې تياره کيدل—بيا دا هم چې د مزار او شمعې نسبت هسې هم د ټولنيز دود برخه ده— نو شيدا دغه دوه توري مزار او شمع څومره په نزاکت او شعري تکنيک کارولي دي—
هسې د خوند د پاره به د مزار او شمعې په مناسبت د حمزه بابا شعر هم راوړو–
موده پس اشنا راغلی دی رقيبه
شمع بله نن زما په مزار پريږده
